Bijna de helft van de starters begint later aan kinderen door woningnood

Het vertrouwen in de woningmarkt blijft boven het neutrale punt van 100 en is met 108 punten ook in het derde kwartaal van 2024 positief. Vorig kwartaal stond de index op 104. Onder zowel koopwoningbezitters als starters is het vertrouwen in de woningmarkt toegenomen. De stijging wordt vooral gedreven door de factor aantal verkochte huizen. Niettemin blijft de woningnood hoog. Zozeer dat starters zich gedwongen zien om belangrijke levensgebeurtenissen uit te stellen zoals trouwen of kinderen krijgen. Dit blijkt uit het ING Woonbericht.

In het onderzoek is onder andere gevraagd hoe starters het vinden van een geschikte koopwoning ervaren. En in hoeverre dit invloed heeft op belangrijke levensgebeurtenissen zoals samenwonen, kinderen krijgen of carrière maken. Zeven op de tien starters vindt het (zeer) moeilijk om een geschikte koopwoning te vinden. Dit is meer dan het dubbele ten opzichte van hoe moeilijk koopwoningbezitters nu zeggen dat zij het destijds vonden om hun eerste koopwoning te vinden. Door gebrek aan geschikte woonruimte geeft ruim de helft van de starters aan vaker levensgebeurtenissen uit te stellen, zoals trouwen, samenwonen of carrière maken. Zo’n 49 procent stelt het krijgen van kinderen tenminste 2 tot 3 jaar of langer uit. Ook zegt 66% van de thuiswonende starters graag uit huis te willen maar dat niet te kunnen. Daarnaast stelt 75% dat het onontkoombaar is dat beide partners blijven werken als er eenmaal een woning is gekocht.

Wim Flikweert, Manager Wonen bij ING Nederland: “Dat jongeren levensgebeurtenissen uitstellen door de woningnood, heeft grote impact op hun levens, maar ook op de maatschappij. Denk aan later samenwonen, later kinderen, moeilijker van baan kunnen wisselen enzovoort. Naast het gegeven dat het moeilijk is om een woning te bemachtigen speelt mogelijk ook mee dat beide inkomens nodig zijn waardoor de animo voor kinderen mogelijk ook wordt geremd.”

Veel starters geven aan dat het buiten hun invloed ligt dat zij bepaalde levensgebeurtenissen moeten uitstellen. Dit heeft niet alleen impact op andere levensgebeurtenissen, maar brengt ook emotionele druk met zich mee. Zo voelt twee derde van de starters die levensgebeurtenissen heeft moeten uitstellen zich hierdoor machteloos en gefrustreerd. Slechts 2% ervaart hier geen negatieve emoties bij. Starters zouden het liefst eerst hun studie afmaken, dan een huis kopen en carrière maken, trouwen of geregistreerd gaan samenwonen en als laatst denken zij aan kinderen. Een stabiele financiële situatie (53%) en geschikte woonruimte (41%) worden als voorwaarden gezien voor een kinderwens.

Door de huidige woningmarkt stokt het al bij het kopen van een woning. Vorige generaties kenden deze problemen ook, maar in aanzienlijk mindere mate. Zelfs degene die hun eerste huis kochten in de jaren ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw (“Geen woning, geen kroning”) scoren lager op het uitstellen van levensgebeurtenissen. De trend dat jongeren levensgebeurtenissen uitstellen vanwege de woningnood is al een aantal jaren gaande. Zo deelden starters en doorstromers al in het ING Woonbericht van september 2021 hun zorgen over de betaalbaarheid van woningen. Zo gaf 25% van de starters toen aan dat zij samenwonen uitstellen. Ook het stichten van een gezin (25% van de starters) werd geremd door het gebrek aan een passende woning. Terug naar de starters van nu. Driekwart verwacht bepaalde life events uit te moeten stellen doordat ze geen geschikte koopwoning kunnen vinden, en in de meeste gevallen schatten zij dit uitstel op 1-3 jaar. “Zo schuift alles door. En aangezien de meesten pas aan kinderen willen denken in een stabiele woon- en leefsituatie lijkt onze toekomstige generatie het kind van de rekening te worden”, stelt Flikweert.

Voor starters die aangeven levensgebeurtenissen uit te stellen, zijn het aantal vierkante meters, de locatie en het aantal slaapkamers de belangrijkste eisen voor een geschikte woning. Volgens een ruime meerderheid moet de woning tussen de 75m2 - 150m2 zijn, in een veilige buurt en dichtbij werk liggen en tenminste drie slaapkamers hebben. Het liefst heeft de woning ook een vorm van buitenruimte zoals een balkon of een tuin. Flikweert: ”Deze verwachtingen zijn best hoog. Maar anderzijds is de gedachte dat een starter maar een kleine woning nodig heeft ook te kort door de bocht. Die zijn wellicht geschikt voor een alleenstaande of om als stel mee te beginnen. Maar met een kinderwens is er duidelijk behoefte aan een grotere woning.”

Bijna een kwart (23%) zou een Tiny house eventueel overwegen, maar ruim de helft (60%) ziet dit niet zitten. De belangstelling voor het delen van een woning is stabiel en vergelijkbaar met eerdere resultaten: zo'n 5% van de ondervraagden in dit onderzoek zou het eventueel geschikt vinden.

* Onderzoeksverantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van ING door DVJ Insights onder huurders en thuiswonenden die van plan zijn in de komende 2 jaar een koopwoning te kopen (starters) en onder eigenaren van een koopwoning. In totaal zijn 1309 personen ondervraagd, waarvan 784 koopwoningbezitters en 535 starters die van plan zijn in de komende 2 jaar een koopwoning te kopen. Het vertrouwen in de woningmarkt wordt berekend op basis van onderliggende vragen met betrekking tot de verwachtingen ten aanzien van de hypotheekrente, het aantal huizen dat verkocht wordt, de huizenprijzen en de eigen financiële situatie plus een vraag over de algemene economie in Nederland. Het onderzoek heeft plaatsgevonden tussen 25 juli 2024 en 6 augustus 2024.