ING-onderzoek: het gemak van achteraf betalen komt met financiële risico’s

Achteraf betalen, ook wel bekend als Buy Now, Pay Later (BNPL), wint snel terrein in Nederland, vooral bij online aankopen. Maar achter het gemak schuilen risico’s die de financiële gezondheid van consumenten onder druk kunnen zetten. Uit ING-onderzoek blijkt dat een derde van de gebruikers betaalproblemen heeft ervaren.

Achteraf betalen biedt zekerheid

Uit het onderzoek blijkt dat een derde van de Nederlanders weleens achteraf betalen gebruikt als betaalmethode. De belangrijkste reden om achteraf te betalen is zekerheid van leveren: 64% wil eerst zeker weten dat het product geleverd wordt, 60% wil het eerst kunnen zien, 48% vindt het gemakkelijk voor als er toch iets geretourneerd moet worden.

Japke Kaastra, Hoofd Financiële Gezondheid bij ING Nederland: “De mogelijkheid om achteraf te kunnen betalen wordt vaak gepresenteerd als een moderne, klantvriendelijke betaaloplossing. Gemak en aankoopbescherming zijn valide redenen om er gebruik van te maken. Tegelijkertijd is het belangrijk dat consumenten zich bewust zijn van de mogelijke financiële gevolgen. Het kan misgaan als mensen het gaan gebruiken om dingen te kopen waar ze eigenlijk het geld niet voor hebben. Dat kan weer leiden tot verlies van financieel overzicht en betalingsachterstanden.”

Financiële risico's van achteraf betalen

Het onderzoek laat zien dat 10% van de gebruikers achteraf betalen gebruikt omdat ze op het moment van aankoop onvoldoende geld hebben. Ook heeft 32% van de gebruikers weleens betaalproblemen gehad: zo was 22% vergeten te betalen, bij 11% werden extra kosten in rekening gebracht door te laat betalen en 3% kon het bedrag op een later moment ook niet betalen. Daarnaast zegt 12% meer te hebben uitgegeven dan vooraf de bedoeling was.

Ruim driekwart van de mensen die problemen ervaart geeft aan ook elders geld te lenen. Nederlanders die twee of meer aanbieders gebruiken voor achteraf betalen, zeggen vaker problemen te ervaren (34%) dan mensen die één aanbieder gebruiken (21%). Ook geven ze bijna twee keer zo vaak aan dat ze meer geld hebben uitgegeven dan ze van plan waren (15% versus 8%).

Behoefte aan meer bescherming

Een op de drie Nederlanders die problemen hebben ervaren met achteraf betalen noemt als belangrijkste redenen om er eventueel mee te stoppen: verlies van financieel overzicht, de verleiding om gemakkelijk geld uit te geven en het risico om betalingen te vergeten en op oplopende kosten.

“Achteraf betalen voelt soms té makkelijk. Het kan leiden tot overconsumptie, verlies van overzicht en uiteindelijk schulden. Volgens ondervraagden zijn beter informeren en waarschuwen over de risico's, een kredietcheck of een aanbieder van achteraf betalen niet als eerste tonen, maatregelen om mensen te beschermen tegen de negatieve gevolgen van achteraf betalen. Opvallend is dat 28% van de ondervraagden zelfs vindt dat achteraf betalen helemaal verboden zou moeten worden. De wetgeving die consumenten beter moet beschermen gaat pas over anderhalf jaar in. Er is duidelijk nú behoefte aan meer consumentenbescherming.” zegt Japke Kaastra.

Weinig draagvlak voor achteraf betalen in fysieke winkels

Hoewel achteraf betalen online inmiddels breed geaccepteerd is – vooral bij de aankoop van kleding, schoenen en tassen – is de stap naar fysieke winkels voor veel consumenten een brug te ver. Van de Nederlanders is 58% negatief over achteraf betalen in fysieke winkels, terwijl slechts 9% positief is. Van de Nederlanders die nu al problemen hebben ervaren met achteraf betalen is 22% positief over de mogelijkheid om achteraf betalen te gebruiken in fysieke winkels.

Japke Kaastra: “De positieve houding tegenover achteraf betalen in fysieke winkels is onder mensen die al problemen hebben ervaren 2,5 keer zo groot als gemiddeld. Consumentenbescherming voor de groep die nu al problemen ervaart is daarom des te belangrijker.”

Onderzoeksverantwoording:

ING voerde in samenwerking met onderzoeksbureau Ruigrok in mei 2025 kwantitatief onderzoek uit onder 1.559 Nederlanders van 18 jaar en ouder (representatief naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau).