ING Woonbericht: vertrouwen in de woningmarkt zit in de lift

De woonindex is voor het eerst sinds twee jaar het neutrale punt van 100 voorbij en staat nu op 104. Dit blijkt uit het ING Woonbericht. Zowel bij koopwoningbezitters als starters is het vertrouwen toegenomen ten opzichte van het eerste kwartaal van dit jaar. Daarbij is het vertrouwen in de huizenprijzen (zoals de waarde van het eigen huis) het sterkst gestegen. Tegelijk maken mensen zich zorgen over de krapte op de woningmarkt en vindt 68% van de ondervraagden dat er snel bijgebouwd moet worden. De ondervraagden vinden het vooral belangrijk dat er wordt gebouwd voor starters, zoals nog thuiswonende kinderen, die in de omgeving willen blijven wonen.

In het onderzoek geven de ondervraagden hun kijk op een aantal oplossingen voor de krapte op de woningmarkt. Ruim twee derde van de ondervraagde woningbezitters vindt dat er zo snel mogelijk woningen moeten worden bijgebouwd. Hiervoor zien zij een aantal opties om de krapte op te lossen. Het ombouwen van oude kantoorpanden, winkels en/of scholen is volgens de meesten de beste oplossing (91% vindt dit een goede oplossing). Op de tweede plek staat een straatje erbij bouwen aan de rand van de huidige bebouwing (88%). Zo’n 60% vindt dat wetgeving dit makkelijker moet maken. Het optoppen (etage bovenop) van bestaande gebouwen (84%) is goed voor de derde plaats. Als laatste wordt het bijbouwen op open plekken in de huidige bebouwing (71%) genoemd.

De overgrote meerderheid van de ondervraagden is bereid om in een huis te wonen in een straatje dat wordt bijgebouwd (85%). Bij de andere oplossingen is dat ongeveer 7 op de 10. De bereidheid om in deze locaties te gaan wonen is bij iedere oplossing het grootst bij starters.
Wim Flikweert, Manager Wonen bij ING Nederland: “Dat is logisch, want de behoefte is daar het grootst. Wat mij in deze uitkomsten opvalt is dat in alle uitgevraagde oplossingen blijkt dat thuiswonende jongeren en starters uit de omgeving, wat de respondenten betreft, het meeste recht hebben op deze woonruimte. Ondervraagden met (thuiswonende) kinderen zijn hier wat stelliger in dan respondenten zonder kinderen.” Bijna 6 op de 10 vindt dat de woningen gebouwd moeten worden voor de jongeren uit de buurt. Het draagvlak voor bouwen voor andere mensen uit de buurt of willekeurige derden is substantieel lager en komt voor die groep op 17% uit.

De meerderheid van de ondervraagden juicht bijbouwen toe, ongeacht de specifieke oplossing. Opvallend is de variatie in de weerstand. Die is het laagst bij het verbouwen van kantoorruimte en het straatje erbij. Dat zouden respectievelijk 10 tot 11% van de ondervraagden (zeer) vervelend vinden. Ook zouden zij direct protest aantekenen en zo nodig naar de rechter stappen. Bij optoppen loopt de weerstand op tot 15% en bij het volbouwen van stukjes groen zelfs tot 20%. Flikweert: “De steun voor een project lijkt samen te hangen met de impact die het op de huidige bewoners heeft.”

Bijna de helft van de ondervraagden zou bijbouwen op open plekken in de buurt vervelend vinden. Dit zou volgens hen ten koste gaan van de leefbaarheid, terwijl de ondervraagden juist waarde hechten aan de natuur in de buurt. Als wordt gekozen voor bijbouwen op open plekken, zou één op de vijf ondervraagden overwegen om direct protest in te dienen en zo nodig naar de rechter stappen. De meerderheid (57%) is van mening dat open plekken in hun omgeving onmisbaar zijn voor de leefbaarheid.

“Mensen realiseren zich dat we allemaal linksom of rechtsom moeten inleveren als we de krapte op de woningmarkt willen aanpakken. Waar je botsende belangen ziet, is vooral wanneer het gaat om het bebouwen van open plekken. Denk aan het voetbalveldje naast de deur waar de buurtkinderen zo leuk spelen, dat is straks geen open plek meer. En dat schuurt”, aldus Flikweert.

Onderzoeksverantwoording

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van ING door DVJ Insights onder huurders en thuiswonenden die van plan zijn in de komende 2 jaar een koopwoning te kopen (starters) en onder eigenaren van een koopwoning. In totaal zijn in het eerste kwartaal van dit jaar 1100 personen ondervraagd, waarvan 707 koopwoningbezitters en 393 huurders en thuiswonenden (starters) die van plan zijn in de komende 2 jaar een koopwoning te kopen. Het vertrouwen in de woningmarkt wordt berekend op basis van onderliggende vragen met betrekking tot de verwachtingen ten aanzien van de hypotheekrente, het aantal huizen dat verkocht wordt, de huizenprijzen en de eigen financiële situatie plus een vraag over de algemene economie in Nederland. Het onderzoek vond plaats in de periode tussen 17 april en 26 april 2024.